Ga terug naar volledige netwerk
Over politieke bonzen, boeken en bubbels
Net als de nietsvermoedende socialmedia-gebruiker, beweegt ook de lezende Nederlander zich in zijn/haar eigen 'filterbubbel'. Maar dan een van boeken. Uit eigen beweging of doordat algoritmes de voorkeuren van gelijkgestemden voorschotelen. Dat is wat onderstaande visualisatie van boeken, geschreven door politieke partijbonzen, suggereert.
Bij webwinkel Bol.com zocht ik de recente boeken (2016/2017) van lijsttrekkers op en inventariseerde alle boekensuggesties die gegeven worden op basis van het zoekgedrag van anderen die deze specifieke boeken ook bekeken ("anderen bekeken ook", snapshot 3 mei 2017, vanuit een private browser window om mijn eigen invloed op de aanbevelingsalgoritmes te vermijden). Dat levert het onderstaande netwerk op van boeken (bolletjes) die door de webwinkelaars samen bekeken werden (verbindingslijnen). De oudere boeken van Emile Roemer, Mark Rutte, Lodewijk Asscher en Geert Wilders staan hier niet bij, tenzij deze samen met een van de recente lijsttrekkersboeken bekeken werden.
Tekst gaat door onder de visualisatie. Plaats cursor boven een bolletje voor details.
Het netwerk is opgebouwd uit verschillende gekleurde clusters. Dit duidt erop dat de lezers van de diverse lijsttrekkers hun eigen specifieke interessegebieden hebben en dat ze zich maar weinig verdiepen in wat de aanhangers van andere partijen lezen. De lezers van Sylvana Simons (lichtblauw cluster linksonder) en Jan Dijkgraaf (grijsbruin cluster bovenaan) zijn zelfs amper met de rest verbonden. Ze houden zich bezig met het lot van vluchtelingen en ontheemden enerzijds (Simons) en de ontevredenheid van Nederlanders over de massamigratie anderzijds (Dijkgraaf).
De boosheid over immigratie wordt gedeeld met de lezers van Thierry Baudet (oranje cluster), via het boek “Kwaad” van Joost Niemöller. Verder lezen de Baudet-geïnteresseerden vooral ... meer Baudet. En Pim Fortuyn, naast een aantal boeken over zetelroof.
De lezers van Marianne Thieme (paars cluster rechtsonder) zijn met anderen verbonden via het boek van Jesse Klaver en indirect ook via Reybroucks “Tegen verkiezingen”, Luyendijks boek over zijn verloren vertrouwen in de traditionele politieke partijen, Harari’s boek over technologische dromen en nachtmerries, Bregmans controversiële vergezichten en een boek over het levensbelang van digitale privacy. Thiemes en Klavers lezers lijken dus veel zorgen over de toekomst te delen. Daarnaast is er bij Thiemes lezers ook een grote belangstelling voor veganistisch eten en houden Klavers lezers zich bezig met de uitsluiting van allochtonen.
De boeken van Kees van der Staaij, Sybrand Buma, Alexander Pechtold, Gert-Jan Segers en Jesse Klaver worden het vaakst samen bekeken en vormen de hoofdmoot van het netwerk (grootste stippen). Naast politieke thema's, zijn Segers' lezers geïnteresseerd in hoe je je vijanden lief kunt hebben en in de plaats van mannen en vrouwen in de kerk. Van der Staaijs lezers willen bovendien weten waarom moslimterroristen ons haten.
De lezers van Buma verdiepen zich ondertussen in de vraag of de hele maatschappij een amoreel universum is geworden, evenals in de zoektocht naar een Nederlandse identiteit en de huidige dynamiek van het Midden-Oosten.
Pechtold en Klaver, tenslotte, lijken de zorg voor elkaar en een leefbare wereld te delen; zij werden samen bekeken met Terlouws “Touwtje uit de brievenbus” en El Bachiris “Een jihad van liefde”. De interesses van Pechtolds lezers zijn overigens opmerkelijk breed, met boeken over politieke wetenschappen, Johan Cruijff en Jan Six, een poëziedebuut en ‘De greppel’ van Herman Koch, waarin een fictieve burgemeester figureert.